Onze stem is een belangrijk communicatiemiddel en speelt een grote rol in het dagelijks leven. Wanneer stemproblemen optreden, kan dit een aanzienlijke impact hebben op de kwaliteit van leven en het functioneren in de maatschappij. Veelvoorkomende klachten zijn heesheid, schorheid en een globusgevoel (het gevoel van een brok in de keel). In dit artikel bespreken we de oorzaken, symptomen en behandelingsmogelijkheden van stemproblemen bij volwassenen vanuit een logopedisch perspectief.
Oorzaken van stemproblemen
Stemproblemen kunnen verschillende oorzaken hebben, waaronder:
• Functionele oorzaken: overbelasting van de stem, langdurig en luid praten, zingen of schreeuwen kan de stembanden belasten.
• Organische oorzaken: stemknobbeltjes of poliepen, verdikkingen op de stembanden door verkeerd stemgebruik.
• Psychogene factoren: Stress en spanning kunnen leiden tot een gespannen stemgebruik.
• Reflux (maagzuur) gerelateerde stemproblemen: kan leiden tot irritatie van de stembanden, met als gevolg heesheid en een branderig gevoel in de keel.
• Externe factoren: irritatie door roken, luchtvervuiling, droge lucht en alcohol kunnen de slijmvliezen irriteren.
• Infecties en ontstekingen: keelontstekingen en virale infecties zoals verkoudheid kunnen heesheid veroorzaken.
• Neurologische aandoeningen: ziekten zoals de ziekte van Parkinson of spasmodische dysfonie kunnen de stem beïnvloeden.
• De ouder wordende stem (presbyfonie): naarmate mensen ouder worden, veranderen de spieren en weefsels in het strottenhoofd (waar de stembanden zitten). De stembanden worden dunner en minder flexibel, waardoor de stem zwakker, minder krachtig of hees kan klinken. Dit komt vaak voor bij ouderen en kan ervoor zorgen dat spreken vermoeiender wordt
Symptomen van stemproblemen
De klachten kunnen variëren, afhankelijk van de oorzaak, veelvoorkomende symptomen zijn: heesheid of schorheid, een hese, krakerige of zwakke stem, moeite met luid spreken, droogheid en irritatie of keelpijn, vermoeidheid tijdens en/of na spreken, het gevoel van een brok in de keel (globusgevoel).