Auditieve verwerkingsproblemen komen voor bij ongeveer 2-3% van alle kinderen. Maar wat houdt dit in, en hoe herken je het bij je kind? En, nog belangrijker, wat kan een logopedist betekenen? Je leest er alles over in dit blog!

Auditieve verwerking

Horen is slechts stap één in de spraakwaarneming. Nadat de oren een geluid op hebben gevangen moet dit in de hersenen verwerkt worden tot een betekenisvolle boodschap. Dit heet auditieve verwerking. Bij auditieve verwerkingsproblemen heeft het kind problemen met de auditieve functies, dat wil zeggen, het verwerken van geluid, klanken en spraak. Auditieve functies worden vaak uitgelegd als 'wat we doen met wat we horen'. Het probleem ligt niet bij het horen, maar bij het verstaan.

Problemen

Het kind heeft moeite met verschillende auditieve verwerkingsprocessen, zoals:

• het vaststellen van de sterkte van een geluid en de richting waar het vandaan komt (richtinghoren);
• het uit elkaar houden van klanken, zoals de /b/ en de /p/, of de /m/ en de /n/ (auditieve discriminatie);
• het herkennen van de klanken waaruit een woord is opgebouwd (auditieve patroonherkenning);
• het waarnemen en onthouden van klanken in de juiste volgorde (auditief temporele waarneming);
• het verstaan van spraak in achtergrondlawaai;
• het verstaan van onvolledige (laag-redudante) spraak. Als er o-i-ant wordt gezegd, legt het kind niet de link met het woord 'olifant'.
• Wanneer het kind problemen ervaart met één of meerdere auditieve verwerkingsprocessen, kan er sprake zijn van auditieve verwerkingsproblematiek (AVP).

Kenmerken van een auditief verwerkingsprobleem

Maar hoe herken je AVP bij je kind? Eén van de grootste signalen van een auditief verwerkingsprobleem is het structureel moeite hebben met het verstaan van mondelinge informatie. Dit uit zich bijvoorbeeld in veelvuldig 'huh' zeggen, mondelinge opdrachten niet begrijpen of onthouden, of het negeren van geluiden.

Oorzaken en gevolg

Auditieve verwerkingsproblemen kunnen verschillende oorzaken hebben. Het kan een kenmerk zijn van een onderliggend probleem, zoals bijvoorbeeld dyslexie, een neurologische aandoening of van een gehoorprobleem. In sommige gevallen is er geen aanwijsbare oorzaak, maar is het een aangeboren probleem. De gevolgen van een auditief verwerkingsprobleem zijn vaak duidelijk merkbaar. Het kind is bijvoorbeeld snel afgeleid op school en ontwikkelt lees- en/of spellingsproblemen. Doordat het kind moeite heeft met het opnemen, verwerken en begrijpen van gesproken informatie kan er een leerachterstand optreden. Het is dus belangrijk om AVP vroegtijdig vast te stellen.

Feather Squadron

Een logopedist kan helpen om AVP in kaart te brengen en te verbeteren. Dit is van groot belang, omdat auditieve verwerkingsvaardigheden verband houden met de ontwikkeling van taal, lezen en schoolse vaardigheden. Waar het in het verleden een intensief proces was om AVP vast te stellen, bestaat sinds paar jaar de app 'Feather Squadron'. Deze app bevat een aantal games voor het screenen van auditieve verwerkingsvaardigheden van kinderen op een snelle, leuke en grondige manier. Direct na afname ontvangt de logopedist de resultaten en analyse van het assessment. Zo kan er direct een behandelplan worden opgesteld.

De behandeling

Een logopedist kan de auditieve vaardigheden trainen, zoals het kunnen onderscheiden van spraakklanken of het leren invullen van ontbrekende klanken en woorddelen. Daarnaast kunnen ook de compenserende vaardigheden worden getraind. Denk hierbij aan het vermogen om visuele informatie te gebruiken. Denk aan liplezen (ook wel spraakafzien genoemd), handbewegingen, de taalvaardigheid (woordenschat) en strategieën om mondelinge informatie beter te leren onthouden (in stukken splitsen, aantekeningen maken). Bovendien kan een logopedist ook de ouders en leerkracht begeleiden.