Heeft je kind regelmatig te maken met oorontstekingen? Of is er bij je kindje slechthorendheid vastgesteld? Dan kan het zijn dat je kind het risico loopt op een vertraging in de spraak- en/of taalontwikkeling. Slechthorende kinderen lopen vaker een achterstand op in de spraak- en/of taalontwikkeling omdat voor hen de belangrijkste bron in de vroege verwerving van spraak en taal (het horen van spraak) wegvalt of verminderd wordt waargenomen. Een logopedist kan je helpen om de taal- en spraakproblemen van je kind te verminderen.
Gehoor, spraak en taal
Gehoor, spraak en taal staan eigenlijk altijd met elkaar in verbinding. Spraak gaat over de klank en articulatie van woorden, terwijl taal gaat over de woordenschat, zinsopbouw, grammatica en verhaalopbouw. In de vroege ontwikkeling worden vaardigheden met betrekking tot spraak en taal verworven door te zien, horen en na te doen. Het goed kunnen waarnemen van geluiden is hierbij essentieel.
Gehoorproblemen signaleren
Gehoorproblemen worden altijd door een arts vastgesteld. Maar wanneer is het nodig om je zorgen met een arts te bespreken? Soms is het heel lastig om een gehoorprobleem te herkennen. Signalen van slechthorendheid bij baby’s kunnen zijn:
- Je kindje reageert niet of nauwelijks op harde geluiden of stemmen
- Je kindje schrikt niet van harde geluiden
- Je kindje is erg laat met zijn eerste klanken en woordjes of deze blijven zelfs uit
Ook bij oudere kinderen is slechthorendheid niet altijd eenvoudig te herkennen. Soms wordt gedacht dat kinderen ‘gewoon druk zijn en niet luisteren’. Of er wordt gedacht dat ze heel verlegen zijn en daarom niet reageren. Signalen van slechthorendheid bij peuters, kleuters en basisschoolkinderen kunnen zijn:
- Het kind is vaak erg druk of juist heel stil.
- Het kind vraagt vaak om herhaling.
- Het kind reageert niet, vooral als er geen oogcontact is.
- Het kind zet de televisie of muziek hard.
- Het kind reageert net iets later (kijkt eerst naar de anderen).
- Het kind mist meer informatie als het rumoerig is.
- Het kind begrijpt niet goed wat je zegt of doet iets anders dan je vraagt.
- Het kind is vaak verkouden, moe of heeft hoofdpijn.
Mogelijke gevolgen van slechthorendheid
Kinderen die in hun eerste levensjaren al last hebben van slechthorendheid, krijgen vaak te maken met spraak- en taalproblemen. Een kind leert de spraak en taal immers door te luisteren naar de mensen in de directe omgeving en door het nadoen van het voorbeeld dat het kind heeft. Wanneer het kind gehoorproblemen ervaart, zullen uitspraakvaardigheden, woordenschat en de zinsopbouw zich minder snel ontwikkelen. Gehoorproblemen kunnen daardoor een negatieve invloed hebben op de schoolprestaties van kinderen. Het is daarom belangrijk dat een slechthorend kind snel goede ondersteuning krijgt. Wordt slechthorendheid niet of laat ontdekt, dan heeft dit grote gevolgen voor de taal- en spraakontwikkeling en sociaal-emotionele ontwikkeling. Het kind krijgt niet alles mee op school en kan erg onzeker worden.
Wat doet de logopedist bij slechthorendheid?
Ontwikkelingsachterstanden door slechthorendheid kunnen grotendeels voorkomen of verminderd worden door tijdig de hulp van een logopedist te schakelen. Een logopedist onderzoekt de taalontwikkeling van je kind, bepaalt welke vaardigheden je kind al verworven heeft en onderzoekt waar hij of zij moeite mee heeft. Samen met de ouders wordt een plan van aanpak opgesteld, waarin aandacht is voor alle facetten van de spraak- en taalontwikkeling. Hierbij zullen ook de ondersteunende mogelijkheden bij slechthorendheid in kaart worden gebracht. Denk bijvoorbeeld aan:
- Het optimaliseren van het gebruik van een hoorapparaat of ondersteunende klassenapparatuur, vaak in overleg met de betrokken audioloog.
- Het leren van spraakafzien. Dit betekent dat je kijkt naar de lippen, tong, kaak, gezichtsuitdrukking, gebaren en lichaamshouding als iemand tegen je praat om de gesproken boodschap beter te kunnen begrijpen.
- Het informeren van de omgeving waarbij aandacht is voor het verbeteren van alle omstandigheden die van invloed zijn op het horen, de taal en communicatie.
Logopedische zorg inschakelen
Heb je het gevoel dat je kind extra hulp nodig heeft bij het ontwikkelen van de spraak en taal? Of wil je meer inzicht in de taalontwikkeling van je kind zodat je weet of je kind zich goed ontwikkelt? Doe de gratis SNEL-test. Het is daarnaast altijd zinvol om een logopedist in te schakelen als je twijfelt over de ontwikkeling van taal en spraak bij je kind. Onze logopedisten denken graag met je mee en zullen je voorzien van een advies op maat.