Zoals in onze eerdere webartikelen omschreven bestaat er een overlap tussen een taalontwikkelingsstoornis (TOS) en Autisme Spectrum Stoornis (ASS). Deze begrippen moeten echter zorgvuldig onderscheiden worden van elkaar. Soms is dit een heel lastige taak, omdat er bij een ASS ook sprake kan zijn van een TOS. Dit zorgt voor verschillende uitdagingen bij het bepalen wat een kind aan begeleiding nodig heeft, vooral op school. In dit artikel gaan we dieper in op de uitdagingen die er kunnen zijn en hoe de logopedist ervoor kan zorgen dat schoolgaan voor het kind gemakkelijker en prettiger wordt. Hierbij moet wel de kanttekening worden geplaatst dat er grote verschillen kunnen zijn tussen wat wenselijk is en wat mogelijk is. In alle gevallen is het belangrijk dat er multidisciplinair (dus met alle betrokkenen) wordt gekeken naar de mogelijkheden.

TOS en onderwijs

Taalproblemen kunnen worden veroorzaakt door hersenletsel, ontwikkelingsproblemen, lichamelijke problemen of gehoorverlies. Hierdoor kan het kind in het reguliere onderwijs meer moeite hebben dan zijn klasgenoten. Lange zinnen van leraren worden vaak niet goed verwerkt en begrepen. Lessen zijn te theoretisch, waardoor het moeilijk is om de stof bij te houden en er een achterstand ontstaat. Daarom is het voor zowel ouders als leerkrachten en onderwijsondersteunend personeel waardevol om te begrijpen wat een kind met TOS op school ervaart. De logopedist kan hierover waardevolle informatie verstrekken, toegespitst op de behoeften van het specifieke kind, maar de het is ook mogelijk om in algemenere zin een ervaringscircuit te doorlopen, zodat het niet alleen bij het opnemen van informatie blijft, maar je het aan den lijve kunt ervaren wat het is om je met TOS staande te moeten houden in het volgen van onderwijs. Er zijn instanties die gespecialiseerd zijn in het geven van deze begeleiding, zoals bijvoorbeeld de Koninklijke Auris Groep en Kentalis. De logopedist kan hierin adviseren.

ASS en onderwijs

Bij kinderen met ASS ligt de complexiteit vooral in het begrijpen van context. Het is moeilijk om beeldspraak of sarcasme te begrijpen, evenals handelingen die meerdere betekenissen kunnen hebben, zoals het opsteken van een hand. Dit kan voor hen verwarrend zijn, omdat het bijvoorbeeld 'hallo', 'tot ziens' of 'stop' kan betekenen. Bovendien is de onvoorspelbaarheid van een schoolomgeving ook moeilijk te verwerken, wat het functioneren in de klas en het leren belemmert. De logopedist ondersteunt de specifieke leerling hierin door in kaart te brengen in welk stadium van de communicatie een leerling zich bevindt en welke ondersteuningsbehoeften het kind hierin heeft. De ondersteuning wordt niet alleen in de individuele therapie aan het kind aangeboden, maar de logopedist betrekt hier ook de ouders, leerkracht en het onderwijsondersteunend personeel in. De logopedist kan door middel van tools en ondersteuningsmiddelen bijvoorbeeld wat meer structuur voor de leerling aanbrengen in taakjes en/of het dagritme. Zo kan de logopedist ondersteuning aanbieden of adviseren vanuit verschillende programma’s waarin gewerkt wordt met pictogrammen om duidelijkheid te verschaffen en structuur aan te brengen. Voor andere kinderen werkt het juist weer beter om nog concreter te ondersteunen door middel van voorwerpen of foto’s van personen in combinatie met voorwerpen.

Binnen Logopediepraktijk Marisplein wordt gewerkt met de methodiek Geef me de 5. Deze methodiek wordt niet alleen ingezet tijdens de momenten waarop de logopedist met het kind werkt, maar de logopedist zorgt ook voor een passende overdracht van technieken uit deze methodiek naar ouders, leerkrachten en onderwijsondersteunend personeel om een zo breed mogelijk draagvlak te creëren.

Kansen en mogelijkheden

Het is belangrijk om te beseffen dat beide ontwikkelingsstoornissen niet alleen beperkingen, maar ook kansen en mogelijkheden met zich meebrengen. Met extra professionele aandacht kan ieder kind zich ontwikkelen. Of dit nu op regulier basisonderwijs of speciaal (basis)onderwijs plaatsvindt. Ook komt het voor dat er uitgeweken wordt naar een alternatieve wijze van onderwijs of begeleiding, zoals een structuurgroep of kinderdagcentrum. Welke vorm van onderwijs of dagbesteding ook gekozen wordt; het is essentieel om de focus te leggen op de specifieke ondersteuningsbehoeften van het kind. Zoals omschreven kan de logopedist helpen om dit in kaart te brengen.

Aandacht voor je kind

Benieuwd naar onze aanpak? Neem gerust contact op voor het maken van een afspraak.