Via onze zintuigen krijgen we informatie binnen over de wereld om ons heen. Ieder mens verwerkt deze zintuigelijke (of sensorische) informatie op zijn eigen unieke manier. In dit artikel richten we ons op de prikkelverwerking van het kind.
Als de reacties van je kind op prikkels vanuit de omgeving of vanuit zijn eigen lichaam anders verlopen dan bij de meeste kinderen, kunnen deze storend zijn en het functioneren in het dagelijks leven belemmeren. Als dit bij jouw kind speelt, spreken we van problemen in de sensorische informatieverwerking (SI).
Uitingsvormen van SI-problemen
Iedereen kan te maken krijgen met sensorische informatieverwerkingsproblemen, maar bij kinderen met een TOS (Taalontwikkelingsstoornis), epilepsie, AD(H)D en ASS (autisme) komt het vaker voor. De problemen als gevolg van de verstoorde sensorische informatieverwerking kunnen heel verschillend tot uiting komen en komen op alle leeftijden voor. Kortweg onderscheiden we twee uitingsvormen: overgevoeligheid en ondergevoeligheid. De informatie die via de zintuigen verkregen wordt bereikt de hersenen te veel of te weinig. Hierdoor ervaart iemand zijn lichaam en de wereld om zich heen anders, waardoor er dan niet op een adequate manier wordt gereageerd of vertraagd wordt gereageerd. Dit kan problemen opleveren in het meedoen in het dagelijks leven.
Overprikkeling
Overprikkeling wordt het snelst gesignaleerd, omdat de uitingsvorm het meest in het oog springt. Ieder kind raakt wel eens overprikkelt. Zeker als ze moe zijn of blootgesteld worden aan erg veel prikkels op een dag. Dat herken je in jezelf waarschijnlijk net zo goed. Een goede nachtrust zorgt voor een reset en de dag erna kan je het leven weer aan. Komt de overprikkeling echter vaker voor en ook op momenten dat andere kinderen er nog goed mee om kunnen gaan, dan kan er meer aan de hand zijn. Symptomen van overprikkeling kunnen zijn:
- je kind is drukker dan andere kinderen en heeft moeite om zich te concentreren
- je kind raakt sneller overstuur dan andere kinderen en huilt snel
- je kind is overdag meer vermoeid dan andere kinderen
- je kind reageert intens op prikkels waar andere kinderen amper of niet op reageren
- je kind heeft veel meer dan anderen structuur en routine nodig en reageert slecht op spontane veranderingen
Wat kun jij doen?
Als ouder herken je vaak snel genoeg wanneer het je kind allemaal even te veel wordt. Maar hoe handel je? In dat geval is het handig om je kind uit de situatie te halen die voor overprikkeling zorgt. Soms betekent dit dat je je kind meeneemt naar een rustige plek, maar in andere gevallen stimuleren de prikkels het kind en moet deze zijn energie kwijt om weer verder te kunnen. In weer andere gevallen moet je kind een fysieke uiting hebben om de prikkels te verwerken, zoals spelen met een bepaald voorwerpen of kauwen op iets. Fidget toys en kauwsieraden zijn hier speciaal voor gemaakt en kunnen voor afleiding zorgen doordat het kind fysiek kan bewegen én zich focust op één specifieke taak; één soort prikkel.
Maak het makkelijk
Zowel voor een ouder als voor het kind zelf kan omgaan met prikkels lastig blijken. Het kan dan enorm helpen om de situatie en triggers beter te leren begrijpen, en methoden kunnen worden geïntroduceerd om ermee om te gaan. Neem contact op om te ontdekken wat Logopediepraktijk Marisplein voor jullie kan betekenen.